طراحی و روان‌سنجی ابزار سنجش تغذیه انحصاری با شیر مادر در زنان نخست زا بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده

چکیدهزمینه و هدفمیزان تغذیه انحصاری با شیر مادر در ایران در سال‌های 1394-1370 بین 53-10 درصد برآورد شده است که با توجه به اهمیت شیر مادر برای کودک باید ارتقاء یابد.برای مداخله در جهت ارتقاء تغذیه انحصاری با شیر مادر در نخستین گام باید عوامل مؤثر بر آن مشخص شوند.ازآنجایی‌که پرسشنامه استاندارد و بومی در این زمینه وجود ندارد لذا،این مطالعه باهدف طراحی وروان‌سنجی ابزار بومی برای سنجش عوامل مؤثر بر تغذیه انحصاری با شیر مادر در زنان نخست زای شهر کاشمر بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده انجام شد.مواد و روش‌ها در این مقاله مقطعی ابزار اولیه با استفاده از بررسی متون، و نیازسنجی اعتقادات بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده و تجربه محقق و در امر شیردهی طراحی گردید. برای اعتبار ابزار از ، روایی صوری با مشارکت 10 مادر شیرده، روایی محتوا کیفی و کمی از طریق پانل خبرگان با مشارکت 10 متخصص آموزش بهداشت و متخصص طراحی ابزار و روایی سازه با انتخاب 156نفر از جامعه بررسی انجام شد و پایایی ابزار به روش همسانی درونی و آزمون-بازآزمون موردبررسی قرار گرفت.نتایج پرسشنامه اولیه با 67 آیتم طراحی شد. ادبیات بعضی سؤالات .در روایی صوری و روایی محتوای کیفی تغییر کرد و6 آیتم به دلیل کسب نمره کمتر از 5/1 در روایی صوری کمی حذف شدند.در روایی محتوا تعداد12 آیتم با در نظر گرفتن نقطه برش62/0برای نسبت اعتبار و نقطه برش 79/0برای سنجش شاخص اعتبار محتوا حذف شدند. روایی سازه توسط تحلیل عامل تأییدی در نرم‌افزار لیزرل انجام شد که مقادیر MSEA=0/072،AGFI=0/964 به دست آمد.پایایی ابزار هم با استفاده از روش‌های همسانی درونی(a=0/832)و ثباتان از طریق آزمون مجدد(ICC=0/738) تأیید گردید.نتیجه‌گیری نتایج نشان می‌دهد که پرسشنامه طراحی‌شده یک ابزار معتبر وبا روایی و پایایی قابل‌قبول می‌باشد و استفاده از آن در پژوهش‌های مرتبط توصیه می‌شود. واژگان کلیدی:تغذیه انحصاری با شیر مادر،تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده،طراحی و روان‌سنجی